Asinain ‘nau cu a suithutden umnak, Pathian sinah lak a si (v5b)’timi hi Herod nih Jesuh Khrih thah a duh lio i, Mary le Joseph nih Egypt ah Jesuh Khrih an zam pinak kha a chim duhmi a si tiah zumh a si.
Cheukhat nih cun Jesuh Khrih vancung i, a kainak kha a si tiah an zumh, asinain “was snatched up to God- Pathian sinah cawi a si’ timi hi tha tein kan zoh ahcun Jesuh Khrih vancung a kainak kha cu a chim duhmi a si lo zeicatiah Jesuh Khrih vancung a kai lai ah khan tihphan ding a um lo. “Pathian sinah cawi a si’ timi nih a langhtermi cu tihnung thil chungin khamh/ lak timi hi a langhter deuh tiah Walvoord nih cun a ti. Herod kut chungin Egypt ah a luatnak kha a si ko ti hi an zumh bik.
Cheukhat nih cun Jesuh Khrih vancung i, a kainak kha a si tiah an zumh, asinain “was snatched up to God- Pathian sinah cawi a si’ timi hi tha tein kan zoh ahcun Jesuh Khrih vancung a kainak kha cu a chim duhmi a si lo zeicatiah Jesuh Khrih vancung a kai lai ah khan tihphan ding a um lo. “Pathian sinah cawi a si’ timi nih a langhtermi cu tihnung thil chungin khamh/ lak timi hi a langhter deuh tiah Walvoord nih cun a ti. Herod kut chungin Egypt ah a luatnak kha a si ko ti hi an zumh bik.
Asinain 12: 6 naak ah hin ‘Pathian nih a timhpiakmi thise ramcar ah nu cu a zam i, cu hmun ah cun ni 1,260 chung zohkhenh a si lai’ timi nih a vun peh colh. Bia dang pi chungah vun luh khi a lo ngai. Walvoord nih cun ‘caang 5 le 6 karlak ah hin caan sau pi a um, biaphuannak ah cun a phung si ko. Jesuh Khrih a voikhat a ratnak le a voihnihnak a ratnak ding karlak zongah caan sau pi a um ve ko’[1] tiah a ti. Jesuh Khrih a chuah i, Egypt ah an zam pinak le ramcar ah nu a zam te lai nak karlak ah caan sau pi a um. Pathian nih a timhpiakmi hmun ramcar ah nu cu a zam te lai. Hmailei thil a si. Hihi hremnak nganpi a dongh lei kum thum le a cheu ah khin a si te lai. Daniel 9 ah Khrih dohtu (Antichrist) nih nu (Israel) cu kum sarih chung a deumi biakamnak a ser pi lai. Kum thum le a cheu a dih in biakamnak cu a hrawh lai i, Satan ziaza kha a chuah lai i, nu cu a hrem lai. Zechariah 13: 8 nih cun hi hremnak ah hin cheu thum ah cheu hnih an thi lai a ti. Cuticun hremnak in ramcar ah cun a zam te lai i, ni 1,260 chung zohkhenh a si te lai.
Caang 14 naak ah fiang deuh in a vun fianter than te lai. Zeiruang ah dah ramcar an zam te lai timi hi caang 7 nak in a vun fianter cang: 12: 7 ah hin vancungah raldohnak a um i, Satan le a zultu hna kha vawlei ah thlak an si lai. Caang 4 nak ah van arfi cheu thuk cheukhat a kuaih hna i, vawlei ah a thlak hna timi kha Satan le a zultu a rak chim duhmi a si tiah Part - I naak ah kan chim cangmi kha a si. Kahin caang 7 in 9 nak tiang hi cu tampi chim ding a um lo. Vancung in Satan le a zultu hna thawl an sinak kha a chimmi a si. Cuticun vancung ah lunglawmhnak authawng a vun thang thluahmah: “Kannih kan unau hna sual a puhtu, Pathian hmaiah dir riangmang in chunzan in sual a puh zungzaltu hna kha, vancung in lengah hlonh a si cang. Kan unau hna nih amah cu Tuufa thi thawngin le an chimmi bia biatak a simi thawngin an tei cang; an nunnak pek kha an rak sian i thih zong an rak ngamh. Cucaah cun nannih van hna le khika i a ummi vialte hna, i lawm tuah u. Sihmanhsehlaw vawlei le rili caah cun ṭihnung a va si hringhran dah! Zeicahtiah Khuachia cu nan sinah a rung ṭum cang i cu pinah caan tawite lawnglawng ka ngei ti kha a hngalh fawn caah a thin a linh in a lin ko,” tiah a ti.
Kahin kan hmuh khawhmi cu: 1) Satan le a zultu hna cu vancung in vawlei ah thlak an si tikah vancung ah zalonnak a um cang; 2) sualpuhtu an ngei ti lo; cucaah vancung ah lunglawmhnak le luatnak a um cang (v12). Thlak an si hlan chung cu Pathian hmai ah Satan le a zultu pawl nih Pathian fale hna kha sual rak puh lengmang in, hnahnawhnak rak pe lengmang hna seh law a dawh. Asinain vawlei ah thawl an si hnu cun vancung ah lunglawmhnak a um cang. Teinak a hmumi hna hi ahodah an si? Biathlam 6: 10 nih a fianter ngaimi cu zumhnak ruangah thahmi hna kha an si i, cucu hremnak nganpi chungah thahmi hna kha an si.
“Sihmanhsehlaw vawlei le rili caah cun ṭihnung a va si hringhran dah!” (12: 12). Vancung in Satan le a zultu hna cu thawl an si cang i, vancung ah cun lunglawmhnak a um cang. Asinain vawlei ummi hna caah cun tihnung a va si hringhren dah ti a si. Zeicatiah Satan le a zultu hna cu vawlei biatak tein an cawlcang lai. Caang 12b ah hin cun Satan kha “thinhunnak in a khat lai zeicatiah caan tampi a ngei ti lo timi kha a theih” a ti. Thinhunnak in a khat cangmi Satan nih nu cu a dawi cang lai. Hihi hremnak aa thoknak cu a si cang lai. Jesuh Khrih nih a zultu hna sinah ralrinnak bia a chimmi kha a si cang (Matthew 24:15-22). ‘Caan tam pi ka ngei ti lo timi aa theih’ timi hi kum sarih chung hremnak a dih in cun Satan hi thlaih a si lai i, thong ah thlak a si lai (Biathlam 20: 2). Cucaah caan a ngeih chunmi ah a hrang khun lai i, a thinhunnak a zual chin lengmang lai. Asinain nau a hringmi nu cu mupi thla pahnih in pek a si lai i, kum thum le a cheu chung a umnak ding thise ramcar ah khan a zuang te lai. Kahin kan hmuh khawhmi cu nu hi a si khawh chungin runven timh a si. Mupi thla pahnih hi zei sullam dah a si hnga?
Gordon Lindsay nih cun mupi hi USA he in a tahchun i, thise ramcar sullam cu USA le Canada[2] an si men lai tiah a zumh. Hremnak nganpi a tlun tikah hin USA le Canada hrawngah zam dawh an si ko. USA vanlawng nih fawi tein a phurh hna lai i, a himnak bik hmun ah a chiah te ko hna lai zeicatiah anmah cu dornak a kawlmi hna bawmchantu peng pei an si cu a ti. Hremnak nganpi a tlun tikah hin Antichrist nih vawleicung ram vialte a uk dih lai lo. A uk dingmi ram hna cu Rome pennak chung a si lai i, cu hna cu Asia, Europe, le North Africa an si lai. Cucah USA el Canada hrawngah hin himnam an hmuh ko lai tiah a zumh.
Asinain Gordon Lindsay chimmi hi lung a tling deuh lo. Hi hremnak ah hin minung bawmhnak naak in Pathian bawmhnak kha a si deuh te lai. Nu kha thla pahnih pek timi ah hin vanlawng kha si loin Pathian nih zumh awktlak tein Israel a zohnak hna kha a si deuh in a lang. Exodus 19: 4; Deut 32: 11-12 ah kan hmuhmi cu Pathian nih mupi thazaang kha tahchunnak hmang in a rak zohkhenhnak hna kha a chim duhmi a si. Pathian nih Israel mi sinah a chim theu tawnmi cu mupi thla in kan phurh hna i, kan runven hna ti bantuk hi a hman theo lengmang tawn. Jesuh zong nih Matt 24: 16 ah a chimmi cu ‘Judea ah a ummi cu tlaang ah zam hna seh” a ti hna. Jesuh nih tlaang a chim duhmi hi Petra a si men lai tiah an zumh. Hremnak a um tikah hin Petra ah an zam ahcun himnak a um deuh men lai. Israel kha Egypt in an chuah ah khan Pathian nih mana le mimte in a cawn hna; Elijah kha langak nih a zohkhenh. Hi tikah zongah Pathian nih a zohkhenh te ko hna lai ti hi tam deuh zumhnak cu a si. Asinain hremnak a fah tuk ali caah Zechariah chimnak ah cun cheu thum ah cheu hnih cu an thi lai i, cheukhat lawng an tang lai (Zechariah 13: 8).
Cun nu cu a dawi lai i, a ka chungin ti kha tiva bantukin a chuahter lai i, tilian nih fenh seh ti kha a duh lai, asinain vawlei nih a kaa aa aan i, tilian cu a dolh lai. Cuticun a zammi hna cu a phak khawh hna lo tikah a kir than lai i, Jesuh Khrih a zummi le Pathian nawlbia a ngaimi hna kha a doh than hna lai. A kaa chungin tilian a chuahter lai timi hi Israel miphun ning piin hloh a duhnak hna kha a langhter duhmi a si ko tiah tam deuh nih cun an ruah. Tuanbia ah kan hmuh lengmangmi cu Israel miphun ning piin hloh a duhmi hi an um lengmang. Asinain Pathian nih an dawn tein hlohter han cu a siang lai lo. “Tlawmpal a tangmi hna hi Pathian nih bia a kamhmi hna he then awk tha loin aa tlaimi an si. Pathian nih bia a kamhmi hna an si caah a tangmi hna hmangin Pathian nih bia a kamhmi hna kha a tlinter lai”[3] tiah Pentecost nih cun a ti.
Biathlam 12: Israel Le Limkheng - Part I
--------------------------
References:
[1] John F. Walvoord, The Revelation of Jesus Christ, p. 129.
[2] Gordon Lindsay, The Book of Revelation Made Easy, p. 243.
[3] J. Wwight Pentecost, Things To Come: A Study in Biblical Eschatology, p. 191.