May 22, 2017

Kut Tawl Daithlaan Nih Zeidah A Chuah Pi?

Kut tawl daithlaan lo hi a rak biapi tuk hringhran. Khual kan tlawnnak ah kut tawl a herh i toilet kan kalnak ah kut tawl a herh i rawl kan ei lai ah kut tawl a herh. Kan daitlaannak nih zawtnak tampi a rak chuahter khawh i, kan theih loin kan ngandamnak tam tuk a rak hrawh khawh.

Research tha tein an tuah i tha tein a kut aa tawl lengmangmi hi minung 3,000 chungah 5% lawng an si an ti. Minung tampi nih leng kan chuah i mipi toilet kan hman tikah kut tawl loin a chuak thanmi hi an tam ngaingai. An i tawl hmanh ah sahpiat hmang loin ti lawng in an i tleng menmen ti a si. 

Leng kan chuah i thil pakhat kan tongh tikah kan kut ah hnawm hrik a taang; toliet kan kal tikah hnawm hrik kan kut ah a taang; kut tawl lengmang hi a rak biapi tuk. Sahpiat in kut tawl lengmang hi a rak biapi tuk. Kan kut cungah hnawm hrik (bacteria) an um le um lo kan theih lo buin kan kaa hna kan i tongh.

Kan hmai hna kan i tongh, cuticun kan kaa chung le kan hnar chung tiang ah an lut i pum caah ngamdamnak hrawktu an rak si. Leng kan chuah fatin, toilet kan kal fatin le hnawm kan tongh fatin in kan kut hi sahpiat in thiang tein tawl lengmang ding an si. 



Kut tawl dih in puan (towel) thiang tein ro lak in kut hnawh zong a rak biapi tuk. Toilet kal caan, hnawm tongh caan ti bantuk ah kut tawl colh i ro tein hnawh colh lengmang ding an si. Minung kan kut ah hin hnawn hrik zeizat ah a um tawn hnga timi kan thei lo. Doctor te nih cun a um zungzal an ti.

Ti in tawl sawh hmanh nih a thianh thlu kho hna lo i sahpiat in thiang tein thawl hnu le ro tein hnawh hna lawng ah an thiang kho ti a si. Ngandamnak caah kut thiang tein rak chiah lengmang hi a biapi tuk. Kan pum chungah hnawm hrik tam tuk an um hnuah cun zungzal in nunnak tiang a hrawh khawh an si. 

Ci khat ah cun a hrawh lo nain duhsah tein pum ngandamnak a zorter lengmang i a kum le caan a sau hnuah cun ngandamnak tiang in a poih khomi a si tiah research tu nih an chim. Ref: BBC News.